ငိူၼ်ႈၶေႃႈဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းတင်းယႃႈယႃ

တွၼ်ႊၼိူင်ႈ

ၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႈယႃ ႁႂ်ႈလွတ်ႈၽေး

ၵူၼ်းႁဝ်းၶဝ်ၼႆႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႈယႃလီတႃႇႁႂ်ႈလွင်ႈၸဵပ်းသႅပ်ႇႁၢႆ ဢမ်ႇၼၼ် တႃႇၵႅတ်ႉၶႄလႄႈ ယူတ်း ယႃလွင်ႈၶႆႈၼၢဝ် ၵူႊဝၼ်းဝၼ်းယူႇယဝ်ႉ။

လွင်ႈယႃႈယႃတုမ်ႉယွၼ်ႈတေႃႇ တူဝ်လႄႈၸႂ်ၵူၼ်းႁဝ်း

လွင်ႈဝႃႈယႃႈယႃၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတၢင်းဝူၼ်ႉလႄႈ လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈတီႈတူဝ်ၵူၼ်းႁဝ်းလႅၵ်ႈလၢႆႊၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။

ယႃၼႆႉ မၼ်းၸၢင်ႊတုမ်ႉတိူဝ်ႉတေႃႇတူဝ်ၵူၼ်းႁဝ်း လူၺ်းလၢႆးတၢင်းဢၼ်ႁဝ်းၶဝ်ဢမ်ႇမုင်ႊမွင်းဝႆႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တူဝ်ယၢင်ႇ- ဝႆႉဝႃႈၼၢင်းဢီႇၼႆႉ မီးလူမ်းၼၢဝ်ဢိတ်းဢီႈၼႆသေ မေႃယႃသမ်ႉ ဢဝ်ၼမ်ႉ ယႃလူတ်းလူမ်းၼၢဝ်ပၼ်မၼ်းၼၢင်းၵိၼ်ၼႆသေလႄႈ။ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းတႄႉ ၼၢင်းဢီႇၵေႃႈႁူႉဝႃႈ လူဝ်ႇဢိုၵ်ႉၼမ်ႉယႃ ၼၼ်ႉၵွၺ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႊ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉမႃး မၼ်းၼၢင်းတေၾၢင်ႉမႅၼ်ႈဝႃႈ လူမ်း ၼၢဝ်မၼ်းၼၢင်းတေယွမ်းမႃးသေ တေၶႂ်ႈၼွၼ်းမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဢိင်ၼိူဝ်တူဝ်ယၢင်ႇၼႆႉသေ ႁဝ်းၸၢင်ႊႁၼ်လႆႈဝႃႈ ၼမ်ႉယႃၼၼ်ႉၵေႈပၼ်လူမ်းၼၢဝ်ၼၢင်းဢီႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ ယႃၵေႃႈမီးၽွၼ်းယွၼ်ႈလႄႈ လွင်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ် ဢၼ်ၵူၼ်းႁဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈ ပဵၼ်ၼၼ်ႉယူႇ။ လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉဢၼ်ၼၼ်ႉတႄႉ ၼမ်ႉယႃလူတ်းလူမ်းၼၢဝ်ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼၢင်း ဢီႇၶႂ်ႈၼွၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉမၢင်ႊၽွင်ႈတႄႉ ၵိူတ်ႇပဵၼ်ၵမ်းသိုဝ်ႈ ဝၢႆးသေၵိၼ်ယႃယဝ်ႉ၊ မၢင်ႊၸိူဝ်း ၵေႃႈၵိူတ်ႇပဵၼ်ဝၢႆးမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႈယႃၵူႊၵေႃႉၼႆႉ လႆႈၶၢမ်ႇလွင်ႈ တုမ်ႉယွၼ်ႈၵူႊၵေႃႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃမႅၼ်ႈငမ်ႇတင်းပၢႆးယူႇလီ

ပေႃးတေဢဝ်လၢႆးပိူင်ၵူႊမိူင်းမိူင်းဝႃႈၸိုင် ယႃဢၼ်ၵူၼ်းပဵၼ်တေသိုဝ်ႉၼၼ်ႉ တေလႆႈလုၵ်ႉတီႈမေႃ ယႃတႅမ်ႈမၢႆမႃးပၼ်ၵွၼ်ႇ ၸဝ်ႈလၢၼ်ႉယႃၸင်ႇၵွႆႈၶၢႆပၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၽိုၼ်တႅမ်ႈမၢႆမေႃယႃၼၼ်ႉ တေၼႄဝႆႉ ၸိုဝ်ႈယႃ၊ လွင်ႈတေလႆႈၵိၼ်ၵႃႊႁိုဝ်၊ ၸိုဝ်ႈၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်တေၵိၼ်၊ လွင်ႈတေလႆႈ သိုပ်ႇၵိၼ်ႁိုင်ၵႃႊႁိုဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

ယႃၵူႊၸိူဝ်းၼႆႉ မီးလၢႆးႁဵတ်းၵၢၼ်ၽႂ်မၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယႃမၢင်ႊၸိူဝ်းတေပဵၼ် ယႃၶႃႈႁႅမ်မႅင်းႁၢႆႉ၊ မၢင်ႊၸိူဝ်းတေပဵၼ် ယႃႁေႉၵင်၊ မၢင်ႊၸိူဝ်းတေပဵၼ် ယႃၵေႈၵူၼ်ႉ၊ ၵေႈၶိုၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။

ၶေႃႈမုၼ်းတီႈတႂ်ႈၼႆႉ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းၶဝ် လႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႁႂ်ႈလွတ်ႈၽေးသေ ထိုင်တီႈယူႇ-

• လူၺ်ႈဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉဢဝ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းပဵၼ်လုၼ်ႈပီႈသေ တေဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ႉ တိုဝ်းယႃ
• လူၺ်ႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်တင်းမေႃယႃႁိုဝ်၊ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇပၢႆးယႃသေၵေႃႉၵေႃ့သေ တေဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃ
• တေဢမ်ႇလႆႈဢဝ်တိုဝ်းသဵၼ်ႈယႃ ဢၼ်မေႃယႃတႅမ်ႈမႃးပၼ် သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈတႃႇႁဝ်း
• ႁႂ်ႈလႆႈႁူႉထိုင်ဝႆႉ ၸိုဝ်ႈယႃဢၼ်သူၵိၼ်ယူႇလႄႈ ႁႂ်ႈလႆႈႁူႉထိုင်ပႃး ၽွၼ်းယွၼ်ႈဢၼ် တေၵိူတ်ႇ ပဵၼ်။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ၽွၼ်းယွၼ်ႈမၼ်းၵိူတ်ႇမႃးယဝ်ႉၼႆႉ ၵိုတ်းၵၢၼ်ၵိၼ်ယႃၼၼ်ႉသေ မွၵ်ႇ လၢတ်ႈႁႂ်ႈပေႃႈမႄႈႁိုဝ် ၵူၼ်းလူင်ၼႂ်းႁိူၼ်းႁႂ်ႈလႆႈႁူႉ

ၵၢၼ်တိုဝ်းယႃႈယႃၽိတ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်?

ၵၢၼ်တိုဝ်းယႃႈယႃၽိတ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႈယႃ လူၺ်ႈဢမ်ႇႁူႉသေ ၸႂ်ႉ တိုဝ်းယႃႈယႃ ဢမ်ႇမႅၼ်ႈငမ်ႇတင်း တၢင်းပဵၼ်ႁိုဝ် ဢမ်ႇၼၼ် ၸႂ်ႉတိုဝ်းလူၼ်ႉတိုဝ်းလိူဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တွၼ်ႊတႃႇတေလူင်ႈၼႃႈၵႅတ်ႇၶႄ ၵၢၼ်တိုဝ်းယႃႈယႃၽိတ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈလူဢၢၼ်ႇၶေႃႈမုၼ်ႈ ဢၼ် ပႃးမႃး ၸွမ်းတဝ်ႈယႃႈယႃၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယႃႈယႃၼိူင်ႈမဵဝ်းၼႆႉ တေပႃးဝႆႉၶေႃႈမုၼ်းၸွမ်းၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈ ၼႆႉယူႇ-

• လွင်ႈတေလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႈယႃၵႃႊႁိုဝ်
• လွင်ႈတေလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႈယႃလၢႆပွၵ်ႈ
• လွင်ႈဢၼ်ယႃႈယႃတေယူတ်းယႃပၼ်
• လွင်ႈတေလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႈယႃႁိုင်ၵႃႊႁိုဝ်
• လွင်ႈၽွၼ်းယွၼ်ႈ ဢၼ်တေၸၢင်ႊၵိူတ်ႇပဵၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

ၵၢၼ်လီႊလႃႊၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႈယႃဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်?

ၵၢၼ်လီႊလႃႊၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႈယႃဢၼ်ဝႃးၼၼ်ႉ လူၺ်ႈတင်ႈၸႂ်သေၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃးယႃ ဢမ်ႇမႅၼ်ႈၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်လီႊလႃႊၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႈယႃၵေႃႈ တိုၼ်းႁူႉသေႁဵတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လၢႆးတၢင်း ဢၼ်တေၸၢင်ႊလီႊလႃႊၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႈယႃၵေႃႈ မီးယူႇလၢႆလၢႆလၢႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ယႃ- ၵူၼ်းႁဝ်းၵူႊၵေႃႉၼႆႉ တေတွၼ်ႉယၢမ်ႈၶႆႈၼၢဝ်လႄႈ ၸဵပ်းသႅပ်ႇမႃးယူႇ။ မၢင်ႊပွၵ်ႈမႃး တၢင်းပဵၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇၸၢင်ႊမေႃၶႅၼ်းႁၢႆသႄႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းမၢင်ႊၸိူဝ်းသမ်ႉ တေၸႂ်ႉ တိုဝ်းယႃလူၼ်ႉလူၼ်ႉလိူဝ်လိူဝ် ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၶဝ်ဝူၼ်ႉဝႃႈ ၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃၼမ်ၼမ်ၼႆႉ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၶဝ်ႈၶႅၼ်းမႃးၽႂ်းၽႂ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃၼမ်ၼမ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်လီႊလႃႊၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃ မဵဝ်းၼိူင်ႈယူႇ။ ၸႂ်ႉတိုဝ်းသဵၼ်ႈယႃပိူၼ်ႈသေ သိုဝ်ႉတႃႇၸဝ်ႈၵဝ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်လီႊလႃႊၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃ မဵဝ်းၼိူင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းသဵၼ်ႈယႃပိူၼ်းသေ သိုဝ့်တႃႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆႉ မီးၽေးတေၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။

ယႃႈယႃၼွၵ်ႈပိူင်- ၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႈယႃၼွၵ်ႈပိူင်ၵေႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်လီႊလႃႊၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႈယႃၼင်ႇၵဝ်ႇ ယဝ်ႉ။ ယႃႈယႃၼွၵ်ႈပိူင်ၼႆႉ တေႁူမ်ႊပႃးတင်း ယႃႈလႅင်၊ ယႃႈၶၢဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်ဢိုၵ်ႉလဝ်ႈ လႄႈ လုတ်ႇ လႅၼ်းယႃႈမိူဝ်ႈတိုၵ်ႉၵေႃႉလဵၵ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်လီႊလႃႊၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႈယႃမဵဝ်းၼိူင်ႈၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ 

Drugs             - ယႃႈယႃ၊ ယႃႈယႃၵူႊမဵဝ်း ႁူမ်ႈပႃးတင်းယႃႈၶၢဝ်၊ ယႃႈလႅင် ၸိူဝ်းၼႆႉ။

Medicines       - ယႃ၊ ယႃဢၼ်ၵူၼ်းႁဝ်းၸႂ်ႉတိုဝ်းႁႂ်ႈပဵၼ်ၽွၼ်းလီ မိူဝ်းၽွင်ႈမီးလွင်ႈၶႆႈၼၢဝ်လႄႈ                             လွင်ႈၵူၼ်ႉၶိုၼ်ႈၸဵပ်းသႅပ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ။

Illegal Drugs    - ယႃႈယႃၼွၵ်ႈပိူင်၊ ယႃႈယႃၵူႊလွင်ႈ ဢၼ်လႆႈႁမ်ႈဝႆႉတႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်း ယွၼ်ႉဝႃႈတေ                             ၵိူတ်ႇပဵၼ်ၽွၼ်းၸႃႉတေႃႇၵူၼ်းႁဝ်း။ 

တွၼ်ႊသွင်